Afatoulié
Prunus brigantina
Rosaceae
Àutri noum : Afatounié, Afatourié, Afàtou.
Nom en français : Prunier de Briançon.
Descripcioun :L'afatoulié se recounèis l'estiéu à si afàtous (abrignoun, afatoun) verd pièi jaune. Flouris au printèms emé de pichòti flour blanco d'ounte sorton de lònguis estamino. Li fueio, que sèmblon à li de l'ambricoutié vènon bèn à l'après.
Usanço :Se fai de counfituro emé lis afàtous (emé proun de sucre !), e d'òli de marmoto emé lis amandoun (meseioun). Fau aperaqui 10 000 amandoun pèr n'en faire un litre. J.-R. Fortoul, op.cit., ramento que lis afàtous èron descalagna dóu tèms di lòngui vihado. L'òli èi bon pèr la cousino e pèr sougna li macaduro e lou mau d'os. Se metié un tros de pan dins la sartan pèr leva la forto óudour de l'òli : "Lou pan surbiò lou gros dal fouort de l'óli, l'amarun". Lou darrié moulin s'arestè de vira en 1923 à Suzo (CN).
Port : Aubre
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Prunus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Sebisso
- Prado
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Prunus brigantina Vill., 1786
Sapin(-d'Andalousìo)
Abies pinsapo
Pinaceae
Àutri noum : Sap, Sapino, Sapi, Abet.
Noms en français : Sapin d'Andalousie, Pinsapo.
Descripcioun :Lou sapin-d'Andalousìo trachis naturalamen en Espagno e au Marrò. Au nostre es esta planta pèr lou rebouscage. Sèmblo à nosto sapino, Abies alba, pamens li fueio soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso o un escoubihoun dóu meme biais que la serento. Lou bout di fueio soun un pau pougnènt e li bourroun resinous. Coumpara emé lou sapin dóu nostre e emé la serento que li pigno pendoulon.
Usanço :Dèu agué li mémis usanço que la sapino.
Port : Aubre
Taio : 10 à 30 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Abies
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 15 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 1900 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun
Liò : Sapiniero
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino mediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Abies pinsapo Boiss., 1838